خشکی لب، فقط یک ناراحتی فصلی یا واکنش ساده به تغییرات آب و هوا نیست. وقتی لب‌ها ترک می‌خورند، پوسته می‌اندازند یا بی‌وقفه احساس کشیدگی می‌کنند، بدن دارد از درون با ما حرف می‌زند. علت خشکی لب می‌تواند هشداری پنهان از کمبودهای تغذیه‌ای، اختلال در مراقبت پوستی یا حتی عادت‌های نادرست روزمره باشد. اگر لب‌هایت نشانه‌ای از یک مشکل عمیق‌تر در بدن باشند، وقت آن رسیده که درمانش کنید پس با رضایی بیوتی همراه باشید.
علت خشکی لب؛ کمبود کدام ویتامین‌ها علت اصلی است؟
یکی از نشانه‌های شایع که بسیاری از افراد آن را تجربه می‌کنند، خشکی لب همراه با ترک در گوشه‌های دهان است؛ مشکلی که ممکن است ساده به نظر برسد، اما در بسیاری از موارد، علت خشکی لب به کمبودهای تغذیه‌ای در بدن بازمی‌گردد.
ترک لب، به ویژه در گوشه‌ها، در اصطلاح علمی شیلیت زاویه‌ای نام دارد و اغلب به دلیل کمبود برخی از ویتامین‌ها و مواد معدنی در بدن ایجاد می‌شود. در ادامه به مهم‌ترین مواردی که می‌توانند در بروز این مشکل موثر باشند اشاره می‌کنیم.
1. ویتامین B2 (ریبوفلاوین)
این ویتامین برای حفظ سلامت پوست و غشاهای مخاطی ضروری است. کمبود ریبوفلاوین اغلب باعث ترک‌های دردناک در گوشه‌های لب، التهاب زبان و احساس سوزش در دهان می‌شود.
منابع غذایی: لبنیات، تخم مرغ، گوشت قرمز، ماهی، سبزیجات برگ‌سبز.
2. ویتامین B3 (نیاسین)
نقش حیاتی این ویتامین در تولید انرژی و ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده است. کمبود آن می‌تواند منجر به خشکی پوست، زخم‌های دهانی و در موارد شدید بیماری پلاگر شود.
منابع غذایی: گوشت مرغ، ماهی، بادام‌زمینی، حبوبات، غلات کامل.
3. ویتامین B6 (پیریدوکسین)
کمبود B6 می‌تواند حساسیت لب‌ها را افزایش داده و آنها را مستعد ترک خوردگی و التهاب کند. همچنین این ویتامین در تقویت ایمنی و ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده موثر است.
منابع غذایی: مرغ، ماهی، سیب زمینی، موز، غلات غنی شده.
4. ویتامین B9 (فولیک اسید)
فولیک اسید برای تقسیم سلولی و ترمیم بافت‌های بدن ضروری است. کمبود آن ممکن است به زخم‌های دهانی و ترک‌های گوشه لب منجر شود.
منابع غذایی: اسفناج، کاهو، حبوبات، مرکبات، غلات غنی شده، جگر.
5. آهن
لب‌ها یکی از اولین بخش‌هایی هستند که نسبت به کاهش اکسیژن حساسیت نشان می‌دهند. کمبود آهن، که منجر به کم خونی می‌شود، می‌تواند یکی از علت‌های مهم خشکی و ترک لب باشد.
منابع غذایی: گوشت قرمز، جگر، حبوبات، اسفناج، غلات غنی شده.
6. روی (زینک)
این ماده معدنی در بهبود زخم‌ها، تقویت سیستم ایمنی و حفظ سلامت پوست نقش مهمی دارد. کمبود روی می‌تواند روند ترمیم لب‌های ترک خورده را به طور قابل توجهی کندتر کند.
منابع غذایی: گوشت، صدف، مغزها، دانه‌ها، حبوبات.
علت خشکی لب در کودکان چیست؟
علت ترک خوردن لب کودکان اغلب به کمبود برخی ویتامین‌ها مرتبط است و یکی از مهم‌ترین سوالات والدین درباره سلامت فرزندانشان این است که خشکی لب کمبود کدام ویتامین است. ویتامین‌های گروه B، به ویژه ویتامین B2 (ریبوفلاوین)، B6 (پیریدوکسین) و B12 (کوبالامین)، نقش اساسی در حفظ سلامت پوست و غشاهای مخاطی بدن دارند. کمبود این ویتامین‌ها می‌تواند منجر به خشکی، ترک خوردن لب‌ها و التهاب گوشه‌های دهان شود که در کودکان شایع است.
ویتامین B2 به بازسازی سلول‌های پوستی کمک می‌کند و کمبود آن موجب ترک و زخم شدن لب‌ها می‌شود. ویتامین B6 در عملکرد سیستم ایمنی و ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده موثر است و کمبود آن می‌تواند حساسیت پوست لب را افزایش دهد. ویتامین B12 نیز نقش مهمی در تولید سلول‌های خونی و سلامت پوست دارد و کمبود آن می‌تواند باعث بروز مشکلات پوستی از جمله خشکی و ترک لب‌ها شود.
علاوه بر ویتامین‌های گروه B، کمبود ویتامین D نیز می‌تواند یکی از علت‌های ترک خوردن لب کودکان باشد. ویتامین D برای سلامت عمومی بدن و تقویت سیستم ایمنی ضروری است و کمبود آن می‌تواند باعث بروز مشکلات پوستی از جمله خشکی و ترک لب شود.
همچنین ویتامین C با خواص آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی خود در حفظ سلامت پوست و کاهش التهاب نقش دارد و کمبود آن می‌تواند به خشکی و ترک لب‌ها دامن بزند.
بنابراین، برای جلوگیری از ترک خوردن لب کودکان و حفظ سلامت پوست آنها، توجه به تامین کافی ویتامین‌های گروه B، ویتامین D و ویتامین C در رژیم غذایی آنها اهمیت بالایی دارد. در صورت مشاهده علائم خشکی و ترک لب، مشاوره با پزشک برای بررسی دقیق‌تر و درمان مناسب توصیه می‌شود.
نشانه‌های خشکی لب
خشکی لب‌ها می‌تواند نشان دهنده عوامل متعددی باشد که هر یک به نحوی سلامت پوست لب را تحت تاثیر قرار می‌دهند. خشکی لب گاهی همراه با دیگر نشانه‌های پیری زودرس پوست دیده می‌شود؛ همانطور که درمان افتادگی پوست صورت در خانه امکان پذیر است، خشکی لب را نیز می‌توان درمان کرد.
عوامل محیطی
هوای سرد و خشک به ویژه در فصول سرد سال، کاهش رطوبت پوست لب را به همراه دارد. لب‌ها به دلیل نبود غدد چربی، توانایی نگهداری رطوبت را ندارند و در معرض باد سرد و خشکی هوا ترک می‌خورند. علاوه بر این، استفاده از سیستم‌های گرمایشی داخل ساختمان باعث کاهش رطوبت محیط و تشدید خشکی لب می‌شود. همچنین نور خورشید و اشعه ماوراءبنفش (UV) می‌تواند باعث آسیب سلولی و خشک شدن لب‌ها شود، به خصوص اگر از محصولات محافظتی مانند بالم لب با SPF استفاده نشود.
عادات نادرست و تاثیر آنها بر خشکی لب
بسیاری از افراد بدون اینکه بدانند، با انجام عادت‌هایی، خشکی لبشان را بدتر می‌کنند. چند نمونه مهم:
- خیس کردن مکرر لب‌ها با زبان: بزاق دهان حاوی آنزیم‌هایی است که پوست لب را تحریک می‌کند و باعث تبخیر سریع رطوبت طبیعی لب می‌شود. نتیجه؟ خشکی و ترک خوردگی بیشتر.
- جویدن یا گاز گرفتن لب‌ها: این عادت باعث آسیب فیزیکی به پوست لب شده و ترک‌ها و خونریزی به وجود می‌آورد. روند بهبود را کند می‌کند.
راهکار ساده: برای مقابله با این مشکلات، ترک این عادات و استفاده مرتب از بالم لب یا مرطوب کننده‌های مخصوص لب ضروری است.
کمبود ویتامین ها و مواد معدنی
علت خشکی لب ممکن است ناشی از کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی باشد که نقش مهمی در سلامت پوست، به ویژه لب‌ها، ایفا می‌کنند. یکی از ویتامین‌های کلیدی در این زمینه، ویتامین‌های گروه B هستند. به خصوص کمبود ویتامین B2 (ریبوفلاوین) می‌تواند باعث خشکی شدید و ترک خوردگی گوشه‌های لب شود. این ویتامین به ترمیم و بازسازی بافت‌های پوستی کمک می‌کند و نبود آن ممکن است التهاب و ترک‌های عمیق روی لب‌ها ایجاد کند. منابع غنی از ویتامین B2 شامل لبنیات، سبزیجات برگ‌دار و غلات کامل است که مصرف منظم آنها می‌تواند نیاز بدن را برطرف کند. پس یکی از پاسخ‌های اصلی به سوال «خشکی لب کمبود کدام ویتامین است؟» کمبود ویتامین‌های گروه B، به ویژه B2، است.
علاوه بر گروه B، ویتامین E نیز نقش مهمی در حفظ سلامت لب‌ها دارد. این ویتامین با خاصیت آنتی‌اکسیدانی قوی، سلول‌های پوست را در برابر آسیب رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کند و از خشکی و ترک خوردگی لب‌ها جلوگیری می‌نماید. منابع غذایی حاوی ویتامین E شامل آجیل‌ها، دانه‌ها و روغن‌های گیاهی هستند که مصرف آنها به تامین نیاز بدن کمک می‌کند.
کم آبی بدن
کم آبی بدن یکی دیگر از دلایل مهم خشکی لب‌هاست. لب‌ها به دلیل نداشتن غدد چربی، حساس‌تر بوده و اولین جایی هستند که خشکی در آنها نمایان می‌شود. وقتی بدن به اندازه کافی آب دریافت نکند، پوست و لب‌ها خشک و ترک خورده می‌شوند.
کم آبی نه تنها باعث خشکی لب‌ها می‌شود، بلکه ممکن است علائمی مانند خستگی و کاهش انرژی را هم به دنبال داشته باشد. برای پیشگیری، بهتر است روزانه حداقل هشت لیوان آب بنوشید و در شرایطی مثل هوای گرم یا فعالیت بدنی زیاد، این میزان را افزایش دهید تا پوست و لب‌ها سالم و مرطوب بمانند.
واکنش‌های آلرژیک
واکنش‌های آلرژیک نیز می‌توانند باعث خشکی و التهاب لب‌ها شوند. استفاده از محصولات آرایشی یا بهداشتی بی‌کیفیت یا نامناسب که حاوی عطر، نگهدارنده یا رنگ‌های شیمیایی هستند، می‌تواند پوست حساس لب‌ها را تحریک کند.
علاوه بر این، برخی غذاها یا نوشیدنی‌ها ممکن است در افراد حساس باعث تحریک لب‌ها شوند. برای جلوگیری از این مشکلات، بهتر است محصولات آرایشی و بهداشتی را با دقت انتخاب کرده و در صورت مشاهده هرگونه واکنش حساسیتی، مصرف آنها را قطع کنید.
بیماری‌ها و شرایط پزشکی
برخی بیماری‌ها و شرایط پزشکی نیز می‌توانند باعث خشکی لب‌ها شوند. برای مثال، اختلالات تیروئید با تغییر متابولیسم بدن، خشکی پوست و لب‌ها را تشدید می‌کنند. همچنین عفونت‌های قارچی ممکن است موجب ترک و التهاب گوشه‌های لب شوند. در این موارد، مراجعه به پزشک برای تشخیص و درمان دقیق ضروری است.
مصرف برخی داروها
علاوه بر این، مصرف برخی داروها مثل رتینوئیدها (برای درمان آکنه) و داروهای دیورتیک (ادرارآور) می‌تواند عوارض جانبی خشکی لب را به همراه داشته باشد. این داروها باعث کاهش رطوبت پوست یا افزایش دفع آب از بدن می‌شوند و وضعیت لب‌ها را بدتر می‌کنند.
برای پیشگیری و تامین ویتامین‌ها و مواد معدنی لازم، به ویژه در زنان، مصرف مکمل‌های مولتی ویتامین توصیه می‌شود. این مکمل‌ها به حفظ سلامت عمومی بدن و بهبود وضعیت پوست، مو و ناخن کمک می‌کنند.
راه‌های پیشگیری و درمان خشکی لب
خشکی و ترک لب‌ها می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود؛ از جمله عوامل محیطی، کم آبی بدن، عادات نادرست و مشکلات پزشکی. برای پیشگیری و درمان این وضعیت می‌توانید روش‌های زیر را به کار ببرید:
- همانطور که برای جوانسازی پوست صورت در منزل از روش‌های ساده استفاده می‌کنیم، برای جلوگیری از خشکی لب‌ها هم رعایت نکات ساده در خانه می‌تونه تاثیرگذار باشه، مثل استفاده منظم از بالم لب یا لایه برداری ملایم.
- نوشیدن آب کافی: برای جلوگیری از خشکی لب، روزانه حداقل ۸ لیوان آب بنوشید تا بدن و پوست به خوبی هیدراته بمانند.
- ترک عادت لیسیدن لب‌ها: بزاق دهان به سرعت تبخیر می‌شود و باعث خشکی بیشتر لب‌ها می‌شود؛ بنابراین از این عادت پرهیز کنید.
- لایه‌برداری ملایم لب‌ها: با اسکراب‌های طبیعی مثل ترکیب شکر و روغن زیتون می‌توانید سلول‌های مرده و خشکی‌ها را از بین ببرید و لب‌ها را نرم کنید.
- محافظت در برابر عوامل محیطی: در هوای سرد از شال گردن استفاده کنید و هنگام مواجهه با آفتاب، بالم لب حاوی SPF بزنید تا لب‌ها آسیب نبینند.
- مصرف مواد غذایی غنی از ویتامین‌ها: ویتامین‌های گروه B (مثل B2، B6 و B12) نقش مهمی در سلامت لب‌ها دارند. لبنیات، تخم مرغ، گوشت و سبزیجات برگ‌دار منابع خوبی هستند.
- استفاده از دستگاه بخور: در محیط‌های خشک یا فصل زمستان، دستگاه بخور به افزایش رطوبت هوا کمک کرده و از خشکی لب‌ها جلوگیری می‌کند.
- اجتناب از غذاهای تند و اسیدی: این غذاها ممکن است پوست لب را تحریک کنند و باعث ترک خوردگی شوند.
- مشاوره پزشکی: اگر با رعایت این نکات خشکی لب‌ها رفع نشد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا علت زمینه‌ای بررسی و درمان مناسب انجام شود، از جمله مصرف مکمل ویتامین B.
در کنار تغذیه سالم و مکمل‌های ویتامینی برای جلوگیری از خشکی لب، خیلی‌ها به سراغ مکمل‌های کلاژن هم می‌روند. البته مقایسه قرص کلاژن و پودر کلاژن می‌تواند شما را در تصمیم گیری بهتر راهنمایی کند.
نتیجه‌گیری
علت خشکی لب چیزی فراتر از یک مشکل سطحی یا فصلی است؛ این عارضه می‌تواند نشانه‌ای از کمبودهای تغذیه‌ای، عادت‌های نادرست روزمره یا واکنش به عوامل محیطی و دارویی باشد. شناخت دقیق علت خشکی لب و رسیدگی به آن، نه تنها به بهبود ظاهر و حس لب‌ها کمک می‌کند، بلکه گامی مهم در ارتقای سلامت کلی بدن است. پس اگر لب‌هایتان مدام خشک و ترک خورده‌اند، وقت آن است که نگاه دقیق‌تری به سبک زندگی و تغذیه‌تان داشته باشید.
برای مراقبت روزانه از لب‌های خشک و آسیب دیده، از بالم لب اسکوالان The Ordinary با خاصیت رطوبت رسانی عمیق، و بالم لب کریستالی Crystal Glaze شیگلم با جلوه براق و محافظتی فوق‌العاده استفاده کنید؛ هردو محصول را می‌توانید همین حالا از رضایی بیوتی تهیه کنید تا زیبایی و لطافت را به لب‌هایتان برگردانید.